ZABYTKI

  • by

Także miłośnicy zwiedzania nie będą się tu nudzić, bo miejscowość Solec i okolice obfitują w zabytkowe obiekty, takie jak:

Solec Zdrój

miejscowość datowana na koniec XIV w, od 2 poł. XV w należąca do tarnowskiej rodziny Lelewitów a następnie Zborowskich, od 1815r zaczęto tu ważenie soli, natomiast w 1837r ówczesny właściciel Solca Hrabia Karol Godefroy wybudował tu pierwsze łazienki (kościół pw. św. Mikołaja w Solcu Zdroju wzniesiony w 1937 roku na miejscu wcześniejszego obiektu wybudowanego w stylu gotyckim z manierystycznym nagrobkiem leżącego rycerza z 2 poł. XVIw oraz budynki starego sanatorium z lat 1910-1918),

w okolicach Solca Zdroju

  • Szczaworyż (kościół pw. Św. Jakuba z 1630r wzniesiony na miejscu gotyckiego kościoła z XV w z marmurowym epitafium Jakuba i Barbary z Balic Kosteckich oraz plebanią z 1660r, ok. 1km od wsi znajduje się wczesnośredniowieczne grodzisko z datami osadnictwa z VII-VIII w),
  • Zborów – od XVw własność benedyktyńskiego klasztoru świętokrzyskiego natomiast od XVI w gniazdo rodowe głośnej w Rzeczypospolitej rodziny Zborowskich, potem własność rodziny Tarnowskich (zespół pałacowy z 1803r z parkiem krajobrazowym i zabudowaniami z XVIII w),
  • Świniary (drewniany kościół pw. Św. Stanisława z 2 poł. XVII),
  • Piasek Wielki – miejsce buntu husyty Spytka z Melsztyna przeciw kardynałowi Zbigniewowi Oleśnickiemu w 1439r (kościół pw. Św. Katarzyny z 1340r),

Busko Zdrój

  • osada z 2 poł. XIIw należąca do rycerza Dzierżko (XIX-wieczny park z zabytkowymi budowlami, dawny klasztor Norbertanek, drewniany kościół św. Leonarda z XII w z cmentarzem przykościelnym, budynek dawnej synagogi z 1927r, 
  • Muzeum Ziemi Buskiej zlokalizowane w Willi Polonia z pocz. XX w, 
  • willa Dersław, 
  • willa Bristol, 
  • XIX-wieczny park zdrojowy z zabytkowym sanatorium Marconi, 
  • kaplica zdrojowa św. Anny, 
  • wille Zielona i Słowacki, 
  • przedwojenny Pensjonat Sanato, 
  • wille Oblęgorek, Mała Bagatela i Bagatela, sanatorium Mikołaj z 1837r,

w okolicach Buska Zdroju

  • rezerwat „Zimne Wody”, 
  • Widuchowa (późnorenesansowy dwór z 1620r zbudowany przez Mikołaja Krupko i kościół pw. Najświętszej Maryi Panny z 1791r), 
  • Chotelek Zielony (kościół drewniany pw. Św. Stanisława z 1527r z płytą nagrobną Anny Gniewoszowej zm. 1630r i XVI-wieczną polichromią), 
  • rezerwat Skorocice oraz Winiary Zagojskie, 
  • Radzanów (dworek szlachecki z XVIIIw.),
  • Dobrowoda – od XIV w dobra biskupstwa krakowskiego (kościół pw. Św. Marii Magdaleny z 2 poł. XIVw z płytą nagrobną Jana Boboli zm. 1605r oraz pobliską kapliczką z 1610r),

 

Stopnica

ulubione miasto Kazimierza Wielkiego z lokacją z 1350r, od 1362r wyniesiona do rangi miasta królewskiego (kościół pw. Św. Piotra i Pawła z 1362r z kilkoma unikatowymi kaplicami, pozostałości zamku królewskiego z 1350r, rzeźba św. Jana Nepomucena z XVIII w, obecny Klasztor Księży Sercanów a dawny Klasztor reformatów z 1639r, stary cmentarz z 1786r),

Nowy Korczyn

położony na szlaku handlowym Kraków-Sandomierz w kierunku Rusi, lokowane jako miasto w 1258r przez księcia Bolesława Wstydliwego, który ze swą żoną Kingą ufundowali tam klasztor franciszkanów, jedno z ulubionych miast króla Kazimierza Wielkiego, który zlokalizował tam nad rzeką Nidą zamek królewski, co zapoczątkowało „Złoty wiek” tego miasta, miejsce corocznych objazdów Królestwa dokonywanych przez króla Władysława Jagiełłę i królową Jadwigę, XVI-XVII w jedno z głównych miast wiślanego handlu zbożowego (na ryku XVI-wieczny budynek Akademii-Dom Długosza i XVII-wieczny budynek gdzie mieściła szkoła jezuicka, kościół pw. Świętej Trójcy oraz św. Wawrzyńca i Elżbiety z XVI w zbudowany na miejscu świątyni z XIV w z ołtarzem głównym z 1692r, unikatowymi herbami, późnogotyckim tryptykiem Chrystusa, barokowymi stallami z 2 poł. XVII w, XVIII-wieczna figura św. Floriana na przykościelnym cmentarzu, neogotycka dzwonnica z 1889r, dawny klasztor franciszkanów ufundowany przez księcia Bolesława Wstydliwego i jego żonę Kingę w 1257r, kościół klasztorny pw. Św. Stanisława z 2 poł. XIII w z ciekawymi polichromiami, plebania – dawne skrzydło klasztoru, kapliczka z 1820r i źródełko świętej Kingi mające moc uzdrawiającą, cmentarz ruski z XVIII w, neogotycka kaplica grobowa Królikiewiczów na cmentarzu, ruiny nowokorczyńskiej synagogi z XVIII w),

okolice Nowego Korczyna

  • Podzamcze – wieś założona na miejscu gdzie d końca XVIII w stał zamek korczyński,
  • Strożyska – wzmiankowane na XIV w jako własność od 1370r rycerza Michała ze Strożysk (kościół pw. Wszystkich Świętych z 1378r z XIV-wieczną tablicą erekcyjną), 
  • Stary Korczyn – parafia korczyńska powstała jako jedna z pierwszych na Ponidziu w 2 poł. XI w, w XIII w siedziba dworu książęcego, miejsce urodzenia w 1226r księcia Leszka Białego, od XIV w siedziba dekanatu (kościół św. Mikołaja ufundowany przez Kazimierza Wielkiego ukończony w XV w z kamiennym prezbiterium i czworoboczną wieżyczką z XIV w, kilkoma interesującymi epitafiami oraz późnogotyckim krucyfiksem z ok. 1500r),

Wiślica

jeden z dwóch głównych ośrodków gospodarczych w okresie plemiennym z pierwszymi budowlami kamiennymi z 2 poł. X w oraz zbudowanym przez Bolesława Chrobrego grodem, za czasów panowania Henryka Sandomierskiego jeden z najważniejszych ośrodków miejskich w Małopolsce z prawami miejskimi z 1326r, miejsce pierwszego spisanego prawa polskiego „Statutów Wiślickich” z 1347r (bazylika mniejsza pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny postawiona na miejscu kolegiaty z 2 poł. XII w ufundowana przez Kazimierza Wielkiego ok. poł. XIV w z wczesnogotycką rzeźbą Matki Boskiej Łokietkowej z 1300r i bizantyjsko-ruską polichromią z lat 1397-1400r, w podziemiach bazyliki znajduje się rezerwat archeologiczny, Dom Jana Długosza z 1460r, dzwonnica z lat 1460-70, rezerwat archeologiczny z reliktami kościoła grodowego pw. Św. Mikołaja zbudowanego pod koniec X w. z misą chrzcielną, Duży Rynek Solny od poł. XIV stanowiący centrum miasta, Psia Górka, grodzisko z początków XI w),

okolice Wiślicy

  • Gorysławice – dawne przedmieścia Wiślicy (kościół pw. Św. Wawrzyńca z 1430r), 
  • Chotel Czerwony – uposażenie kapituły Wiślickiej (kościół pw. Św. Bartłomieja ufundowany w latach 1440-50 przez Jana Długosza z zegarem słonecznym, gotycka tablica erekcyjną z 1450r, herbem Wieniawa, gotyckim krucyfiksem z ok. 1400r), 
  • rezerwat florystyczny Przęślin oraz rezerwat stepowy Góry Wschodnie, 
  • Zagość – datowany na XII w, kiedy to Henryk Sandomierski ufundował tu w 1166r klasztor dla sprowadzonych do Polski joanitów (kościół pw. Św. Jana Chrzciciela wzniesiony w swej obecnej formie w 1353r przez króla Kazimierza Wielkiego), 
  • Chroberz – od 1580r własność rodziny Myszkowskich natomiast od 1813r siedziba ordynatów Wielopolskich (późno klasycystyczny pałac z 1859z wzniesiony przez margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, kościół pw. Wniebowzięcia Matki Boskiej i św. Jana Kantego powstały ok. 1550r z renesansowym nagrobkiem fundatora Stanisława Tarnowskiego zm. 1568r), 
  • Dzierążnia – od średniowiecza własność Kościoła krakowskiego jako uposażenie kapituły krakowskiej (kościół pw. Św. Marii Magdaleny wzniesiony na ruinach dwóch świątyń – pierwszej z 1220r, i kolejnej gotyckiej z 1440r, przykościelna kaplica grobowa z XVII w),

Kazimierza Wielka

miasto ufundowane przez Kazimierza Wielkiego, od połowy XIV w własność rodziny Odrowążów a od XVI w własność propagatora reformacji Jana Oleśnickiego (kościół pw. Podwyższenia Krzyża Św.z 1663r, wieża fabryczna z 1900r, cukrownia „Łubna” z 2 poł. XIX w, pałac Lacon wzniesiony w 1890r, dobrze zachowany park),

okolice Kazimierzy Wielkiej

  • Działoszyce – początkowo nazywane Zalesice w dokumentach wzmiankowane już od 1220r, nazwa miejscowości pochodzi od założyciela rycerza Działosza, prywatna wieś rycerska z pozwoleniem na cotygodniowe targi na podstawie przywileju nadanego przez króla Władysława Jagiełłę w Nowym Korczynie, wieś z dużym żydowskim osadnictwem (ruiny synagogi i ruiny domu kahalnego z 1852r, dawny kirkut – miejsce kaźni żydowskiej, kościół Trójcy Świętej z XV w z gotyckimi freskami), 
  • Skalbmierz – znane od 1217r założone przez paladyna księcia Bolesława Krzywoustego Skarbmira z rodu Adwańców (kolegiata pw. Św. Jana Chrzciciela w formie gotyckiej z XV w z zachowaniem romańskich pozostałości z XII-wiecznej świątyni), 
  • Cudzynowice (drewniany kościół pw. Wszystkich Świętych z 1757r ufundowany przez kasztelanową sandomierską Teresę z Morsztynów Ossolińską z gotyckim krucyfiksem z 1 poł. XV w i gotyckimi rzeźbami św. Katarzyny i św. Doroty z 2 poł. XV w), 
  • Gorzków (kościół pw. Św. Małgorzaty z 1758r z barokowym wyposażeniem z XVII-XVIII w), 
  • Bejsce (gotycki kościół św. Mikołaja z manierystyczna kaplicą Firlejów z XIV w z gotycką polichromią z lat 1370-80, nagrobkiem Elżbiety Firlejówny z 1589r, alabastrową chrzcielnicą z lat 1594-97, pałac w parku krajobrazowym z 1802r), 
  • Opatowiec – datowany od wczesnego średniowiecza na skrzyżowaniu „szlaku ruskiego” z Krakowa do Kijowa i „szlaku węgierskiego” biegnącego do Popradu, osada została darowana w 2 poł. XI przez króla Bolesława Szczodrego opactwu benedyktyńskiemu w Tyńcu, miejsce spotkania króla Kazimierza Jagiellończyka w 1474r z posłami perskimi i weneckimi (kościół dominikański pw. Św. Jakuba w stylu gotyckim z 1470r z przekształceniami w XVII w i następnych, figura św. Jana Nepomucena z XVIII w na przykościelnym cmentarzu, dzwonnica z 1887r, cmentarz wojenny z lat 1914-15),

Pińczów

tu ustanowiono dla rodziny Myszkowskich trzecią w Polsce Ordynację Pińczowską w 1601r, miejscowość powstała w związku z funkcjonującym tu od XII w kamieniołomem, osada nazywana pierwotnie Piandziczów rozwijała się przy zameczku gotyckim z 1 poł. XIV w, od 1424r własność rodziny Oleśnickich, król Władysław Jagiełło nadał mu w 1428r prawa miejskie, „Sarmackie Ateny” (klasztor Paulinów z 1449r – kościół popauliński pw. Św. Jana Ewangelisty z organami z 1757r i ciekawymi zdobieniami, barokowa dzwonnica z lat 1685-91, zegar słoneczny z 1723r, marmurowa fontanna na rynku z 1593r, gotyckie piwnice, pałac Wielopolskich z 1789r z pawilonem ogrodowym z końca XVI w, Synagoga Stara z 1609r, cmentarz parafialny z najstarszymi zachowanymi na Ponidziu nagrobkami z XIX w, cmentarz wojenny 1914-18, kaplica św. Anny z 1600r),

okolice Pińczowa

  • Mirów (klasztor Reformatów z XVII/XVIII w z kościołem klasztornym pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, Dom Ariański z przełomu XVI i XVII w), 
  • Młodzawy Małe (kościół pw. Świętego Ducha i Matki Boskiej Bolesnej z lat 1716-20 z cudownym obrazem Matki Boskiej Młodzawskiej i kryptami grobowymi rodziny Wielopolskich oraz sarkofagiem kasztelana sandomierskiego Józefa Sandomierskiego, barokowa brama-dzwonnica z 1779r, grupa figur przydrożnych z 1735r, Ogród na Rozstajach), 
  • Chroberz tworzący klucz chrobeski należący do Ordynacji Pińczowskiej rodziny Myszkowskich a następnie Wielopolskich – gniazdo rodziny Wielopolskich (pałac Wielopolskich z 1859r, kościół pw. Wniebowzięcia Matki Boskiej i św. Jana Kantego z ok. 1550r z fundacji wojewody sandomierskiego Jana Tarnowskiego, pobliski Kozubowski Park Krajobrazowy), 
  • Stradów (grodzisko z XI w, drewniany kościół pw. Św. Bartłomieja z 1656r),

oraz pozostałe miejscowości takie jak Pacanów (Europejskie Centrum Bajki, miejsce spotkań dla dzieci i miłośników Koziołka Matołka),  Szczucin ( jedyne w Polsce Muzeum Kolejnictwa i Drogownictwa), Zalipie(za Wisłą unikatowa wioska malowanych domów), Szydłów (miasto Kazimierz Wielkiego okolone starymi zabytkowymi murami), Kurozwęki (pałac Popielów i jedyne miejsce w Europie gdzie zobaczyć można bizony amerykańskie),  Sichów (pałac Radziwiłłów), Rytwiany (klasztor pokamedulski, pozostałości gotyckiego zamku), Strzegom (zabytkowy drewniany kościółek), Połaniec (kopiec Kościuszki), Chmielnik i wiele, wiele innych.

Jako ze miejscowość Solec Zdrój jest uzdrowiskiem, każdego pensjonariusza obowiązuje oplata klimatyczna w wysokości ustalonej przez Gminę i odprowadzana do Urzędu Gminy. – aktualnie w wysokości 2,90 zl za dzień od osoby.

 Najlepsze połączenie do naszej miejscowości jest w dni robocze od poniedziałku do piątku z miejscowości:

Kraków, Ostrowiec Świętokrzyski, Busko Zdrój, Staszów.

Aktualny rozkład połączeń można sprawdzić na stronie http://www.e-podroznik.pl.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *